ယောနသံဒေသ အချက်အလက် 2.0

ယောနသံဒေသ သည် ပြည်ထောင်စု သမ္မတ မြန်မာနိုင်ငံတော် အတွင်းမှ Democratic Monarchy (ခေါ်) ဗဟိုစုပေါင်း နိုင်ငံရေး စနစ်ဖြင့် အုပ်ချုပ်သော ဒေသတစ်ခု ဖြစ်သည်။

ဒေသ၏ ပထဝီ အခြေအနေမှာ မြေသြဇာကောင်းသော မြေများ၊ တောင်တန်းများ၊ ဧရာဝတီမြစ်၊ မြစ်လက်တက် ချောင်းများ၊ သစ်တောများနှင့် ကျွန်းများ ပါ၀င်သောကြောင့် စိုက်ပျိုးရေး၊ ကုန်သွယ်မှု အချက်အချာနေရာတစ်ခု ဖြစ်သည်။  

ယောနသံဒေသတွင် မြို့ပေါင်း ၆ မြို့ ပါဝင်ပြီး အဆိုပါ ၆ မြို့ အတွက် တစ်မြို့ချင်းစီကို သက်ဆိုင်ရာ ဒေသခွဲများ ခွဲဝေသတ်မှတ်ပေးထားကာ အဆိုပါ ဒေသငယ်များသည်ဗဟိုဒေသ အစိုးရ၏ လက်အောက်တွင် တည်ရှိပြီး တစ်မြို့ချင်းစီ ဒေသအလိုက်ကို သက်ဆိုင်ရာမြို့တော်အုပ်ချုပ်ရေး ကော်မတီများက စီမံခန့်ခွဲသည်။

မြို့တော်များ အနက်ယောနသံမြို့တော်မှာ အကြီးဆုံး မြို့ဖြစ်ပြီး ဒေသ ၏ မြို့တော်လည်း ဖြစ်ကာ ကျန်မြို့များမှာ -

(၁) ရာဇဌာနီမြို့

(၂) ရန်အောင်မြင်မြို့

(၃) ရတနာအောင်မြေမြို့

(၄) အိမ်ဦးမြို့ နှင့်

(၅) တံခွန်မြို့တို့ ဖြစ်သည်။

အုန်းကျွန်းဒေသခွဲ သည် ယောနသံ ဒေသ ၏ ကိုယ်ပိုင်အုပ်ချုပ်ခွင့်ရ ဒေသ တစ်ခု ဖြစ်သည်။

အဆိုပါ ဒေသခွဲ၏ မြို့တော်မှာ အုန်းကျွန်းမြို့ ဖြစ်ပြီး အုပ်ချုပ်ရေး ဆိုင်ရာနှင့် ပတ်သက်၍ ရွေးကောက်ပွဲ ဖြင့် တင်မြှောက်ရွေးချယ်သည်။

ထို့အပြင် ယောနသံဒေသအစိုးရမှ ယာယီထိန်းချုပ် ထားသော အထူးဒေသ ၄ မှ နေရာအချို့ နှင့် သရဖူ ကျွန်း ကို စုပေါင်းကာ ယာယီ အထူးဒေသခွဲ ၁ အဖြစ်သတ်မှတ်ဖွဲ့စည်းထားပြီး ဒေသအစိုးရမှ ဦးဆောင်ကာ ဒေသန္တရ အုပ်ချုပ်ရေးကော်မတီက စီမံခန့်ခွဲသည်။

ဒေသတွင်း နေထိုင်သော လူဦးရေမှာ ၆၀၀,၀၀၀ ခန့်ရှိပြီး မြို့ပြ နှင့် ကျေးလက်ဒေသများတွင်း အညီအမွ် ခွဲဝေနေထိုင်သည်။ အများစုမှာ ဗုဒ္ဓဘာသာဝင် ဗမာလူမျိုးများ ဖြစ်သည်။

ရတနာ ရွှေမြေသည်ယောနသံ၏ကိုယ်ပိုင်အုပ်ချုပ်ခွင့်ရသော ဒေသတစ်ခု ဖြစ်သည်။

အဆိုပါ ဒေသ ၏မြို့တော်မှာရတနာ ရွှေမြေမြို့ဖြစ်ပြီး ကျန်မြို့များမှာ-

(၁)တိမ်ပျံမြို့နှင့်

(၂)ရေစမ်းမြို့တို့ ဖြစ်ပြီး

(၃)မင်းသားနယ်မြေတစ်ခု ပါဝင်သည်။

စီးပွားရေး၊ စိုက်ပျိုးရေး

ဒေသ၏ စီးပွားရေးတွင် စိုက်ပျိုးမွေးမြူရေး၊ ကုန်သွယ်မှုနှင့် ကုန်ထုတ်လုပ်ငန်းတို့ ပါဝင်သည်။ ရန်အောင်မြင် ဒေသခွဲတွင် ရဲခေါင် ရေနက်ဆိပ်ကမ်း ရှိပြီး အာရှဒေသတွင်း ကုန်သွယ်မှုများ ပြုလုပ်ရာ ထပ်ဆင့်တင်ပို့ရာ ဆိပ်ကမ်းတစ်ခု ဖြစ်ပြီး မဏ္ဍိုင်ဆိပ်ကမ်း မှဒေသ၏ ထွက်​ကုန်များကို တင်ပို့သည်။စက်မှုဇုန်တစ်ခုနှင့် ရေနက်ဆိပ်ကမ်းတစ်ခု ရှိနေခြင်းကြောင့် ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုကို အားကောင်းစေသည်။

 စိုက်ပျိုး၊ မွေးမြူရေး

အဓိက သီးနှံများမှာ စပါး၊ ကြံနှင့် ပဲမျိုးစုံတို့ ဖြစ်သည်။မွေးမြူရေးလုပ်ငန်းနှင့် ငါးဖမ်းလုပ်ငန်းသည်လည်း အရေးပါသောအခန်းကဏ္ဍမှ ပါဝင်ပါသည်။

 ကုန်ထုတ်လုပ်မှုနှင့် စက်မှုလုပ်ငန်း

 စက်မှုဇုန်တွင် အထည်အလိပ်၊ အစားအစာ ထုတ်လုပ်ရေးနှင့် လျှပ်စစ်ပစ္စည်း စက်ရုံများ တည်ရှိသည်။ အထူးသဖြင့် ပို့ကုန်ကို ဦးတည်သောအထည်ချုပ်နှင့် စိုက်ပျိုးရေးထွက်ကုန်များကို အာရုံစိုက်ထားသည်။

ကုန်သွယ်မှုနှင့် ကူးသန်းရောင်းဝယ်ရေး

ရေနက်ဆိပ်ကမ်းသည် ဒေသတွင်းနှင့် နိုင်ငံတကာကုန်သွယ်မှုကို လွယ်ကူချောမွေ့စေသည်။အဓိက ပို့ကုန်များထဲတွင် လယ်ယာထွက်ကုန်များ၊ ပြုပြင်ထားသော အစားအစာများနှင့် လက်လုပ် ပစ္စည်းများ ပါဝင်သည်။

သယ်ယူပို့ဆောင်ရေးကွန်ရက်

ဒေသတွင်း လမ်းများသည် ကျေးလက်ဒေသများကို ဆိပ်ကမ်းနှင့် စက်မှုဇုန်များသို့ ချိတ်ဆက်ပေးသည်။တိုးချဲ့ရေးစီမံကိန်းများသည် ချိတ်ဆက်မှု ပိုမိုကောင်းမွန်စေရန် ရည်ရွယ်သည်။

ငွေကြေး ဝန်ဆောင်မှုများ

ပြည်တွင်းဘဏ်များနှင့် သမဝါယမများသည် အသေးစားစီးပွားရေးလုပ်ငန်းများနှင့် တောင်သူလယ်သမားများကို ပံ့ပိုးကူညီသည်။

ပညာရေး

ယောနသံဒေသ၏ ပညာရေးစနစ်သည် ရိုးရာနှင့် ခေတ်မီ လိုအပ်ချက် နှစ်မျိုးလုံးကို ဖြည့်ဆည်းပေးနိုင်ရေး၊ ယဉ်ကျေးမှု ထိန်းသိမ်းရေးနှင့် လူမှုစီးပွားဘဝ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေး တို့ကို အဓိကထား အကောင်အထည်ဖော်ရန် ရည်ရွယ်ထားသည်။

 ၁ တန်း မှ ၅ တန်းသည် မူလတန်းဖြစ်ပြီး အခမဲ့ မသင်မနေရ စနစ်ဖြစ်ကာ စာတတ်မြောက်ရေး၊ ဂဏန်းနှင့် ယဉ်ကျေးမှုဆိုင်ရာ လေ့လာမှုများကို အလေးပေးသည်။

၆ တန်းမှ ၁၂ တန်း သည် အထက်တန်းဖြစ်ပြီး သိပ္ပံ၊ အနုပညာနှင့် နည်းပညာဆိုင်ရာ အထူးပြု ဘာသာရပ်များကို သင်ကြားပေးသည်။

 

အဆင့်မြင့်ပညာရေးအဖြစ်အသက်မွေးဝမ်းကျောင်းသင်တန်းများကို အမျိုးသားတက္ကသိုလ်က သင်ကြားပေးသည်။

အဆင့်မြင့်ပညာကို လက်လှမ်းမမီသော ကျောင်းသားများအတွက် ဒေသတွင်း အလုပ်အကိုင် လိုအပ်ချက်များကို ဖြည့်ဆည်းရန် စိုက်ပျိုးရေး နှင့် နည်းပညာသင်တန်းကျောင်းများ ဖွင့်လှစ်ပို့ချပေးသည်။ ထို့အပြင်ဝင်ငွေနည်းမိသားစုများ မှ ကျောင်းသားများအတွက် ပညာသင်ဆု အစီစဥ်များလည်း ပါဝင်သည်။

 အရွယ်ရောက်ပြီးသူများအတွက် စာတတ်မြောက်ရေးလှုပ်ရှားမှုများနှင့် ညနေကျောင်း အစီစဥ်များ ရှိသည်။ စာသင်ခန်းများတွင် နည်းပညာအဆင့်မြှင့်တင်မှုများအတွက် NGO အဖွဲ့အစည်း များနှင့် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်နေသည်။

ယောနသံ အမျိုးသား တက္ကသိုလ် (YTNU) သည် ဒေသ၏ တစ်ခုတည်းသော တက္ကသိုလ်ဖြစ်သည်။ဒေသတွင်း အလားအလာနှင့် ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ အခွင့်အလမ်းများကြား ကွာဟမှုကို တံတားထိုးရန် တည်ထောင်ထားသည့် YTNU တွင် အောက်ဘာဌာနများ၌ ဘွဲ့ကြို၊ ဘွဲ့လွန်၊ နှင့် ပါရဂူ သင်တန်းများ ပို့ချပေးသည်။

သိပ္ပံနှင့်နည်းပညာဌာန

ကွန်ပျူတာသိပ္ပံ၊ သဘာဝ ပတ်ဝန်းကျင်သိပ္ပံ၊ အင်ဂျင်နီယာနှင့် ရူပဗေဒ။

 စာပေဌာန

သမိုင်း၊ ဘာသာဗေဒ၊ ဒဿနိကဗေဒနှင့် ယဉ်ကျေးမှုလေ့လာရေး။

 စိုက်ပျိုးရေးနှင့် သစ်တောဌာန

သီးနှံသိပ္ပံ၊ လယ်ယာစီးပွားရေး၊ သစ်တောနှင့် မြေဆီလွှာစီမံခန့်ခွဲမှု။

 စီးပွားရေးဌာန

ဘဏ္ဍာရေး စီမံခန့်ခွဲမှု၊ စွန့်ဦးတီထွင်နှင့် ဒစ်ဂျစ်တယ်စီးပွားရေး

ဆေးနှင့် ကျန်းမာရေးဌာန

ပြည်သူ့ကျန်းမာရေး၊ သူနာပြု၊ တိုင်းရင်းဆေးပညာ။

 ဥပဒေနှင့် နိုင်ငံရေးသိပ္ပံဌာန

လူ့အခွင့်အရေးဥပဒေ၊ ပြည်သူ့မူဝါဒနှင့် နိုင်ငံတကာဆက်ဆံရေး

 အထက်ပါ သင်တန်းများ အပြင် ကာလတို လက်မှတ်ရ သင်တန်းများ အဖြစ် ကွန်ပျူတာနည်းပညာ၊စိုက်ပျိုးရေးနည်းပညာ၊ ဘာသာစကား ကျွမ်းကျင်မှု (အင်္ဂလိပ်၊ မြန်မာ၊ ဒေသန္တရ) ပညာ သင်တန်းများ ပို့ချသည်။

ကျန်းမာရေးစောင့်ရှောက်မှုစနစ်

ယောနသံဒေသ၏ ကျန်းမာရေးစောင့်ရှောက်မှုစနစ်တွင် သာတူညီမျှရရှိရေး၊ ကြိုတင်ကာကွယ်စောင့်ရှောက်မှုနှင့် ရပ်ရွာအခြေပြုဝန်ဆောင်မှုများကို အလေးပေးဆောင်ရွက်လျက်ရှိသည်။

ကျန်းမာရေးစောင့်ရှောက်မှု အခြေခံအဆောက်အဦ

 ယေနသံဗဟိုဆေးရုံကြီးသည် ယောနသံမြို့တွင် တည်ရှိပြီး ခေတ်မီဆေးဘက်ဆိုင်ရာ ဝန်ဆောင်မှုများကို ဆောင်ရွက်ပေးလျက်ရှိသည်။

 မြို့နယ်ဆေးရုံများသည် မြို့နယ်တိုင်းတွင် ရှိပြီး အခြေခံကျန်းမာရေးစောင့်ရှောက်မှု၊ မိခင်နှင့်ကလေးကျန်းမာရေးဝန်ဆောင်မှုများပေးသည်။

 ကျေးလက်ကျန်းမာရေးဌာနများတွင် ကျန်းမာရေးလက်ထောက်များနှင့်အတူ ဝန်ထမ်းများရှိပြီး ရှေးဦးသူနာပြုစုခြင်း၊ ကာကွယ်ဆေးထိုးခြင်းနှင့် သန့်ရှင်းရေးဆိုင်ရာ အသိပညာပေးခြင်းတို့ကို အဓိကထား လုပ်ဆောင်ပေးသည်။

အခြေခံကျန်းမာရေးစောင့်ရှောက်မှု

ရောဂါကာကွယ်ရေး၊ မိခင်နှင့်ကလေးကျန်းမာရေးနှင့် အာဟာရအစီအစဉ်များကို အလေးပေးဆောင်ရွက်သည်။

 ကာကွယ်ဆေးထိုးခြင်း လှုပ်ရှားမှုများသည် ပိုလီယို၊ ဝက်သက်နှင့် တီဘီရောဂါကဲ့သို့သော ရောဂါများကို ပစ်မှတ်ထားသည်။

 လေ့ကျင့်သင်ကြားထားသည့် ဒေသခံဝန်ထမ်းများသည် သက်ဆိုင်ရာ ရပ်ရွာလူထုအား တစ်ကိုယ်ရေသန့်ရှင်းမှု၊ မိသားစုစီမံကိန်းနှင့် အာဟာရဆိုင်ရာ အသိပညာပေးသည်။

အထူးပြုဝန်ဆောင်မှုများ

 စိတ်ကျန်းမာရေး ဆေးခန်းများတွင် အတိုင်ပင်ခံများနှင့်အတူ ဝန်ထမ်းများဖြင့် စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာ ဆွေးနွေး၊ ကုသခြင်းများ ဆောင်ရွက်ပေးသည်။

ရွေ့လျားကျန်းမာရေးဌာနများသည် မျက်စိစောင့်ရှောက်မှု၊ သွားနှင့်ခံတွင်းကျန်းမာရေးနှင့် နာတာရှည်ရောဂါများကို အဓိကထား၍ သီးခြားဒေသများသို့ ဝန်ဆောင်မှုများ ပေးနေသည်။

ပြည်သူ့ကျန်းမာရေး လှုပ်ရှားမှုများ

 ငှက်ဖျား၊ သွေးလွန်တုပ်ကွေးနှင့် ရာသီတုပ်ကွေးရောဂါ တိုက်ဖျက်ရေး နှစ်ပတ်လည် အစီအစဉ်များ ရှိပြီး ဆီးချိုရောဂါနှင့် သွေးတိုးရောဂါကဲ့သို့ မကူးစက်နိုင်သည့် နာတာရှည်ရောဂါများအကြောင်း အသိပညာပေးသည်။

ဝင်ငွေနည်းမိသားစုများအတွက် အစိုးရမှ ထောက်ပံ့ထားသော ကျန်းမာရေးစောင့်ရှောက်မှု အစီစဥ်ရှိပြီး အဖြစ်များသော ရောဂါများအတွက် ထောက်ပံ့ထားသော ဆေးဝါးများနှင့် ကုသမှုများ ရှိသည်။

အရေးပေါ်တုံ့ပြန်မှု

ရေကြီးမှု၊ ငလျင်နှင့် ကပ်ရောဂါများကို ကိုင်တွယ်ရန် ဘေးအန္တရာယ်ဆိုင်ရာ တုံ့ပြန်ရေးအဖွဲ့များ ရှိပြီး

လူနာတင်ယာဉ်ဝန်ဆောင်မှုများ ရနိုင်သည်။

ဘာသာရေးနှင့် ယဉ်ကျေးမှု

ဘုန်းတော်ကြီးကျောင်းများသည် အရေးကြီးသော အခန်းကဏ္ဍမှ ပါဝင်သည်။ ရိုးရာဗုဒ္ဓဘာသာပွဲတော်များသည် အဓိကပွဲတော်များသည်။

အိုးလုပ်ငန်း၊ လက်ယက်ကန်း၊ ပန်းချီ၊ ယဉ်ကျေးမှု အမွေအနှစ်များကို ထိန်းသိမ်းစောင့်ရှောက်သည့် ကျေးရွာများသည် လူသိများသည်။

လူမှုဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေး

အုပ်ချုပ်ရေး၊ ကျန်းမာရေးစောင့်ရှောက်မှုနှင့် ပညာရေးတို့တွင် လူထုပါဝင်မှုကို ဒေသအစိုးရက အားပေးသည်။

 အမျိုးသမီးများ၏ စွမ်းဆောင်နိုင်မှုကိုဖော်ထုတ်ရန်ဒေသအစိုးရက စီမံချက်များရေးဆွဲပြီးအမျိုးသမီးများအတွက် ကျွမ်းကျင်မှုမြှင့်တင်ရေးကို ဖော်ဆောင်နေသည်။

ယောနသံဒေသက လည်ပတ်စရာများ

 ညောင်သာဒေသတွင် သဘာဝအလှအပများ၊ယဉ်ကျေးမှု အထင်ကရနေရာများနှင့် သမိုင်းဆိုင်ရာ အရေးပါမှုများ ရောနှောတည်ရှိသည်။

ဒေသ၏ အလယ်ပိုင်း က သုဝဏ္ဏဝိဟာရ စေတီတော်အစုအဝေးတွင် ရှေးဟောင်း နှင့် မျက်မှောက်ခေတ် စေတီတော်များ တည်ရှိပြီး Little Bagan ဟု ထင်ရှားသည်။

 

ဗဟိုဈေးမှာ ဒေသလက်မှု ပစ္စည်းများ၊ အစားအသောက်နှင့် အမှတ်တရပစ္စည်းများအတွက် စည်ကားသောအချက်အချာနေရာ ဖြစ်သည်။

 ဒီရေတောများတွင် ဂေဟစနစ်ဆိုင်ရာ အရေးပါမှုနှင့် ထူးခြားသော သစ်ပင်ပန်းမန်များနှင့် တိရစ္ဆာန်များကို စူးစမ်းလေ့လာနိုင်သည်။

စိမ်းလန်းစိုပြေသောသစ်တောများ၊ ရေတံခွန်များနှင့် ဒေသခံမျိုးနွယ်စုများ၏ အခြေချနေထိုင်ရာလမ်းကြောင်းများကို ဖြတ်ကျော်သွားသောလမ်းများ က ခရီးသွားများကို ဆွဲဆောင်နေသည်။

ဗုဒ္ဓဘာသာ အခမ်းအနားများကို ဒေသအနှံ့ရှိ ဘုန်းကြီးကျောင်းများတွင် ကျင်းပကြပြီး ခရီးသွားများနှင့် ဘုရားဖူးများကို ဆွဲဆောင်သည်။

လက်မှုပညာပြပွဲများတွင် ဒေသခံလက်မှုပညာရှင်များ၏ လက်ရာများကိုလည်း လေ့လာနိုင်မည် ဖြစ်သည်။

Adventure နှင့် Eco-Tourism

 River Expeditions- လှေစီးခြင်းနှင့် ငါးဖမ်းခြင်းခရီးစဉ်များ ပါဝင်သည်။ ဘေးမဲ့တောများတွင် ရှားပါးမျိုးစိတ်များကို လေ့လာနိုင်ပြီး ဧည့်သည်များကို သဘာဝနှင့် အနီးကပ်ထိတွေ့ခွင့်ရစေသည်။

သမိုင်းဝင်နေရာများ

 စစ်ပွဲအောက်မေ့ဖွယ်များနေရာများ ကို လေ့လာနိုင်ပြီး မြန်မာနှင့် ဥရောပ ဗိသုကာပုံစံများ ရောယှက်နေသော ထိန်းသိမ်းထားသည့် အဆောက်အဦများကို လေ့လာနိုင်သည်။

ဒေသအစိုးရသည် ခရီးသွားကဏ္ဍတွင် ရင်းနှီးမြှုပ်နှံနေပြီး လမ်းများ၊ ဂေဟစနစ်များနှင့်အတူ အခြေခံအဆောက်အဦများ ပိုမိုကောင်းမွန်လာသည်။

 လမ်းညွှန်များနှင့် ဝန်ဆောင်မှုပေးသူများအဖြစ် ဒေသခံများ ထိတွေ့ဆက်ဆံနိုင်ရန်အတွက် ရပ်ရွာအခြေပြု အစီအစဉ်များ ဆောင်ရွက်ပေးသည်။